اعتبارات مقاوم سازی مسکن و نقش آفرینی آن در ایحاد تحولات کالبدی- فضایی مسکن روستایی. مطالعه موردی: دهستان سجاسرود

مساکن روستایی در بیشتر کشورهای در حال توسعه نمادی از حاکمیت ساختارهای فیزیکی با خطر خیلی بالا هستند که مقاومت پایینی در برابر نیروهای لرزه ای حاصل از زلزله دارند، به طوری که آمارها نشان می¬دهد بیش از 95 درصد از مرگ¬و¬میرهای ناشی از زلزله، در نتیجه تخریب ویرانی مساکن می¬باشند. یکی از راهکارهای غلبه بر این چالش تامین منابع مالی مقاوم سازی آن در برابر سانحه زلزله است که می¬تواند تاثیر بسزایی در تحولات کالبدی- فضایی مساکن روستایی ایجاد کرده و نقش مهمی در نیل به سکونتگاه مطلوب و پایدار ایفا کند. این تحقیق با هدف ارزیابی نقش اعتبارات مسکن در مقاوم سازی مساکن روستایی در یک دهه اخیر و تاثیر آن بر روی تحولات فضایی- کالبدی آن در دهستان سجاسرود از توابع شهرستان خدابنده (استان زنجان) انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که برای نیل به اهداف تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته است. برای گردآوری داده¬های مورد نیاز از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده است. به این منظور از 4330 خانوار ساکن در دهستان با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 281 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در روستاهای نمونه توزیع گردید که در نتیجه تعداد 236 مورد تا زمان تجزیه و تحلیل داده¬ها عودت داده شد. روایی گویه¬ها با روش پیش آزمون و تکمیل 10 درصد از پرسشنامه¬ها بررسی شد و پایایی متغیرها با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 835/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روشهای آماری از قبیل t تک نمونه¬ای، آزمون همگونی کای دو، مدل رگرسیونی چندگانه، ویلکاکسون، مک¬نمار و ضریب همبستگی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در شاخص ¬های مرتبط با کیفیت مسکن روستایی متناسب با شاخص¬های مسکن مناسب می¬باشد. همچنین نتایج تحلیل گذشته¬نگر مبین تاثیر مثبت ارایه اعتبارات مسکن بر روی بهبود شاخص¬های کیفیت کالبدی مسکن می¬باشد. علاوه بر این، نتیجه رگرسیون چند متغیره، ضریب تعیین به میزان 764/0 تاثیر مثبت در ایجاد تحولات فضایی- مکانی مساکن روستایی داشته است. همچنین نتایج مدل تحلیل مسیر نشان می¬دهد که از بین مولفه¬های موثر در تحولات مسکن روستایی، مولفه ویژگی¬های کالبدی (48/0) بیشترین تاثیر را دارا می¬باشد. از طرفی دیگر، نتیجه آزمون مک نمار بر تغییرات اساسی در اجرای مسکن روستایی تاکید دارد.